1 jaar na de aarbeving in Haïti blijft Handicap International slachtoffers ondersteunen

Op 14 augustus 2021 schudt een zware aardbeving Haïti door mekaar. Alweer. Meer dan 800.000 inwoners van de zuidelijke regio van het land worden getroffen. 2.200 mensen komen om en maar liefst 650.000 personen hebben humanitaire hulp nodig. Vele ziekenhuizen, scholen en woningen storten in of blijven zwaar beschadigd achter.

Revalidatiecentra in spoedtempo opgezet

Bijna 12.700 personen raken gewond bij de aardbeving. De meeste slachtoffers vertonen open wondes of breuken en velen onder hen verliezen armen of benen door een noodzakelijke amputatie.

"Het Haïtiaans gezondheidssyteem is niet opgewassen tegen dit soort rampen", zegt Pierre-Marie Wagon,  manager van het noodhulpteam van HI in Haïti. "Vele slachtoffers hebben geen toegang tot medische zorg omdat ze niet over de nodige financiële middelen beschikken of omdat ze ver weg wonen van het dichtsbijzijnde ziekenhuis. Ook geloofsredenen spelen soms een rol om zich niet te laten verzorgen. Niet iedereen verkreeg dus de nodige verzorging op het moment van de aardbeving, waardoor verwondingen erger werden en soms tot permanente handicaps leidden."

Enkele dagen na de aardbeving startte Handicap International haar revalidatiediensten op, afgestemd op de bestaande diensten van 2 ziekenhuizen en 1 revalidatiecentrum in de stad Les Cayes en een ander ziekenhuis in Camp-Perrin. Ook in de stad Aquin worden revalidatiediensten opgezet. Tussen augustus 2021 en mei 2022 zullen uiteindelijk meer dan 8.400 revalidatiesessies worden gegeven aan meer dan 1.300 personen door de HI-teams in het land. HI verdeelde ook ongeveer 120 mobiliteitshulpmiddelen, zoals krukken, rolstoelen en rollators, aan de mensen die het nodig hebben. Daarnaast werd een mobiel team opgezet, dat samen met de lokale partner FONTEN revalidatiezorg aanbiedt aan de meest geïsoleerde bevolking. Meer dan 2.300 personen werden zo al bereikt.

"Ik raakte zwaargewond door de aardbeving en mijn rechterbeen moest geamputeerd worden", zegt Mireille, een 51-jarige vrouw uit Piko. "Ik heb een prothese gekregen en ik ga twee tot drie keer per week naar een revalidatiecentrum. De sessies daar helpen me enorm. Ik herinner me nog toen ik voor de eerste keer opnieuw zelfstandig kon rechtstaan. De dokters en kinesitherapeuten hebben me enorm geholpen. Zonder hun steun was ik de rest van mijn leven afhankelijk gebleven van anderen. Ik blijf revalideren en binnenkort kan ik opnieuw starten met werken en voor mijn gezin zorgen."

Handicap International steunt lokale gezondheidscentra via de aankoop van medische materiaal, via administratieve ondersteuning en via opleidingen aan personeel rond het gebruik van medische apparatuur en revalidatietechnieken. Hierdoor kunnen deze centra hun capaciteit verhogen en dus meer mensen helpen. Daarnaast voorziet HI ook financiële steun aan de lokale centra, zodat ze in staat zijn om al hun personeel uit te betalen.

Psychosociale steun

Een aardbeving van deze omvang gaat gepaard met vele menselijke trauma's. Om tegemoet te komen aan de noden van een heel aantal mensen, startte Handicap International een project rond mentale gezondheid. Tussen augustus 2021 en mei 2022 zijn meer dan 1000 individuele sessies georganiseerd rond psychosociale ondersteuning. Hierdoor werden ongeveer 150 mensen bereikt.

"De aardbeving heeft bij de Haïtiaanse bevolking diepe wonden geslagen", zegt Marie Tellange Lestin, gemeenschapswerker bij HI. "Dat komt nog eens bovenop de armoede die al wijdverspreid was voor de ramp, en die enkel verergerd is. Het moeten voorzien in hun dagelijkse behoeften veroorzaakt dan ook veel stress bij heel wat mensen. De Haïtiaanse gemeenschap heeft nood aan een complete ondersteuning: dus niet enkel op lichamelijk vlak, maar ook op mentaal vlak."

Handicap International organiseert een aantal activiteiten, zoals praatgroepen, spelletjes of tekenlessen met het doel lokale gemeenschappen over hun trauma's heen te helpen. Tussen december 2021 en mei 2022 hebben 4.300 personen deze sessies bijgewoond. Er zijn ook meer dan 50 sessies gegeven in scholen, waardoor meer dan 900 kinderen werden bereikt.

Toegang tot rampgebieden vergemakkelijken

De aardbeving van 2021 veroorzaakte heel wat aardverschuivingen. Meerdere dorpen in het zuiden van Haïti werden hierdoor afgesneden van de rest van het land en humanitaire hulp geraakte zo niet ter plaatse. Tot in december 2021 leidde Handicap International een aantal ontruimingsoperaties in de gemeentes Anglais en Chardonnières. Maar liefst 9000 kubieke meter aan rotsen en aarde werd weggebracht om geblokkeerde wegen te heropenen. Hierdoor werd de toegang tot meerdere dorpen, net als tot een belangrijke lokale markt, opnieuw mogelijk. 340 lokale bewoners werkten mee aan de ontruiming, waaronder een aantal personen met een beperking. Voor het geleverde werk ontvingen ze een dagelijkse vergoeding. Op die manier genoten vele families in de regio direct of indirect van de ontruiming van de wegen.

Tussen augustus 2021 en mei 2022 leverde HI ongeveer 1.150 ton aan hulpgoederen via zeilboten in de moeilijk bereikbare regio's. Deze alternatieve logistieke oplossing werd reeds voor de aarbeving opgestart en bleek van essentieel belang na de ramp. Het is Handicap International die zorgde voor de opleiding van het personeel van een lokale partner. Zo konden zij meer dan 130 boottransporten uitvoeren sinds de dag van de aardbeving.

Tegemoetkomen aan basisbehoeften van de meest kwetsbaren

Ongeveer 140.000 woningen raakten beschadigd of stortten volledig in tijdens de aardbeving van 2021. Velen verloren een dak boven hun hoofd of hadden niet langer toegang tot elektriciteit of drinkbaar water, en ook de prijzen van hygiënische producten schoten de lucht in. Om de lokale bevolking te ondersteunen deelde HI 1.500 sets van hygiënische producten uit aan 1.500 families, waarvan 1 of meerdere leden een handicap hebben. De sets bevatten voornamelijk zeep, handdoeken, tandenborstels, tandpasta, waspoeder en menstruatieartikelen. De verdeling van de sets ging gekoppeld met bewustmakingssessies rond hygiëne. Hierdoor zorgde HI ervoor dat de sets op een juiste manier gebruikt werden en het risico op ziekteverspreiding via het drinkwater laag bleef. Uiteindelijk werden meer dan 9.000 personen bereikt via de verdeling van de artikelen en de bewustmakingssessies, die tot december 2021 liepen.

Om er zeker van te zijn dat de activiteiten van HI de meest kwetsbare personen bereikt, werkt de organisatie samen met verschillende Haïtiaanse verenigingen van personen met een handicap. Zo zorgt HI ervoor dat aan de noden van personen met een handicap wordt voldaan.