Seksuele gezondheid verbeteren begint met een mentaliteitswijziging

Een gedragsverandering, dat is wat Handicap International in de eerste plaats met het ENSEMBLE-project beoogt. Via de actieve participatie van begunstigden worden verschillende acties rond het thema 'gender' ondernomen. Personen die in veel gevallen over het hoofd worden gezien, zoals personen met een handicap, worden specifiek opgenomen binnen het project.

Informatiemomenten over familieplanning, educatieve toneelstukken, praatsessies,...  Het aantal evenementen dat door Handicap International worden georganiseerd is niet min. Telkens met plaats voor een uitwisseling tussen de deelnemers en onder begeleiding van vroedvrouwen die door de ngo een extra opleiding achter de rug hebben. Op deze manier leren de deelnemers onder andere meer over de bestaande voorbehoedsmiddelen en worden misvattingen uitgeklaard. Er doen immers heel wat geruchten de ronde: een aantal voorbehoudsmiddelen zouden onvruchtbaarheid veroorzaken of ziektes als malaria overdragen. Na zo'n sessie kunnen vrouwen meteen naar huis gaan met een gewenst voorbehoedsmiddel, dat door de Togolese overheid wordt voorzien.

In West-Afrika sterven elke dag opnieuw honderden vrouwen aan de gevolgen van een zwangerschap of bevalling. Dat zegt de West-Afrikaanse Gezondheidsorganisatie. Via voorbehoedsmiddelen kunnen vrouwen meer grip krijgen op hun seksuele gezondheid en op hun reproductiviteit.

Bewustmakingscomités

Om de discussie over de problematiek rond seksuele en reproductieve gezondheid binnen de gemeenschappen te openen, zet Handicap International bewustmakingscomités op. Deze bestaan uit verschillende belangrijke actoren uit de maatschappij: religieuze en traditionele leiders, vrouwenbewegingen, studentengroepen, vertegenwoordigers van de overheid, specialisten van Handicap International en zorgverleners. Op het eind van elke bijeenkomst nemen de comités enkele gezamenlijke beslissingen die door alle deelnemende partners zullen worden uitgevoerd.

Johnson Jean Apanh, 67 jaar, is een traditionele leider en maakt deel uit van het bewustmakingscomité van Agouégan, in het zuiden van Togo. Samen met twee priesters en de onderdirecteur van de lokale school, is Johnson als invloedrijk persoon binnen de gemeenschap aanwezig bij elke vergadering. Hij ziet heel wat ouders en probeert hen te overtuigen van het belang om met hun kinderen te praten over hun seksuele gezondheid en hen hier meer over bij te brengen. Een taak die geduld vereist, aldus Johnson.

"We willen het beste voor de toekomst van onze kinderen. Daarom moeten we hun bewustzijn vergroten. Dat is een opdracht voor ons allemaal." - Johnson Jean Apanh

Gezondheidsprogramma op de radio

De 34-jarige Akoko Sogbadji is al 12 jaar vroedvrouw. Ze volgde ondertussen al meerdere opleidingen rond seksuele en reproductieve gezondheid, hoe de dialoog met jongeren aangaan, en over gendergerelateerd geweld. Telkens opnieuw opleidingen die door Handicap International worden georganiseerd. Volgens Akoko staan we nog maar aan het begin van een mentaliteitsverandering en zal het ook nog heel wat tijd nodig hebben. Ze duidt op enkele grote obstakels die nog overwonnen moeten worden, zoals een aantal persistente overtuigingen, maar ook het traditionele geloof dat zich tegen familieplanning opzet. Toch is er al heel wat veranderd sinds het moment Akoko vroedvrouw werd. Zo zorgt de Togolese overheid voortaan voor een financiële tussenkomst voor keizersneden en geneesmiddelen voor zwangere vrouwen.

Om zoveel mogelijk mensen te bereiken heeft Akoko ook een eigen radiorogramma. Daarin praat ze over alles wat met de gezondheid van vrouwen en zwangerschapsproblemen te maken heeft. Ze houdt ervan om via haar kennis andere vrouwen te helpen.

Zwijgen is geen oplossing

"Voordien werden we als vroedvrouw niet opgeleid over hoe we moesten omgaan met jongeren", zegt Akoko. "Vele zaken vinden plaats omdat we simpelweg niet op een open manier met hen praatten over seksualiteit. Omdat wij er hen niets over vertelden, moesten ze alles zelf ontdekken. Een slechte ervaring? Spijtig voor hen. Een leuke ervaring? Top. De nieuwe opleidingen hebben echter een positieve impact op hun gezondheid. Ze durven naar ons toe te komen en zijn niet meer bang om weggestuurd te worden van het gezondheidscentrum. Ze weten dat ze er nu een luisterend oor vinden."

Dat luisterend oor kan Akoko nu ook inzetten via de gsm die Handicap International heeft voorzien. Door haar nummer mee te geven aan elke jongere die langskomt in het centrum, is ze altijd bereikbaar via Whatsapp. Ze kunnen haar ook bellen bij problemen. Akoko kan op die manier tijdig de nodige hulp bieden.

Voor ze de opleidingen volgde zat Akoko met een bepaalde schroom om over bepaalde onderwerpen te praten. Zelfs met haar eigen kinderen lukte het niet. Maar ze weet nu dat zwijgen geen oplossing is. Ze heeft geleerd hoe ze een echte vertrouwensband met jongeren kan opzetten